Inflatieverwachting stuurt Nederlands spaargedrag
Amsterdam, maandag, 1 september 2025.
Verwacht u dat prijzen stijgen? Dan geeft u wellicht meer uit en spaart u minder. DNB onderzoekt per 1 september 2025 hoe deze verwachtingen de economie beïnvloeden.
De Psychologie van Inflatie
Op maandag 1 september 2025, publiceert De Nederlandsche Bank (DNB) een artikel dat onderzoekt hoe inflatieverwachtingen het gedrag van huishoudens beïnvloeden [1]. Het artikel legt uit dat als mensen verwachten dat de prijzen stijgen, ze vaak minder geneigd zijn om te sparen [1]. Dit komt doordat de waarde van hun spaargeld door inflatie wordt uitgehold, zeker als de rente lager is dan de inflatie [1]. Omgekeerd kan een verwachting van dalende prijzen (deflatie) leiden tot uitstel van aankopen, in de hoop dat producten goedkoper worden [1].
De Rol van Centrale Banken
Centrale banken, zoals de Europese Centrale Bank (ECB), streven ernaar de inflatie stabiel te houden, idealiter rond de 2% [1]. Dit is cruciaal omdat stabiele inflatieverwachtingen essentieel zijn voor een gezonde economie [1]. Wanneer mensen vertrouwen hebben in het vermogen van centrale banken om de inflatie te beheersen, blijven hun verwachtingen doorgaans stabieler [1]. DNB communiceert daarom open en transparant over de inflatieontwikkelingen en de maatregelen die de ECB neemt om deze onder controle te houden [1].
Praktische Voorbeelden en Loononderhandelingen
Huishoudens baseren hun inflatieverwachtingen voornamelijk op de prijsveranderingen van alledaagse producten [1]. Als werknemers verwachten dat de prijzen volgend jaar met 4% stijgen in plaats van 1%, zullen ze waarschijnlijk sterker onderhandelen over een hoger salaris [1]. Dit laat zien hoe inflatieverwachtingen direct van invloed zijn op loononderhandelingen en dus op de arbeidsmarkt [1].
Economische Context en Marktontwikkelingen
Naast de invloed op consumentengedrag, spelen inflatiecijfers ook een belangrijke rol in het rentebeleid van de Federal Reserve in de Verenigde Staten [2]. Er wordt op de beursvloeren verwacht dat de Fed in september zal beginnen met het verlagen van de rente om de economie te stimuleren, mede door de zwakke banencijfers over juli [2]. Op de laatste handelsdag van augustus sloot de Nasdaq 1,2 procent lager, mede door koersverliezen van Dell en Nvidia, terwijl de Amerikaanse consumentenbestedingen in juli stegen ondanks inflatiezorgen [2]. De Europese groothandelsprijs voor gas (TTF) bedroeg op 1 september 2025 €31,35 per MWh [6].