EU zet in op eigen productie batterijen en zonnepanelen

2025-05-30 financieel

Brussel, vrijdag, 30 mei 2025.
De Europese Commissie heeft nieuwe wetgeving aangenomen om de productie van batterijen en zonnepanelen in Europa te stimuleren. Vanaf eind december 2025 moeten nieuwe regels toegepast worden.

Nieuwe wetgeving en doelstellingen

Op vrijdag 30 mei 2025 heeft de Europese Commissie vier nieuwe wetgevingsstukken aangenomen in het kader van de Net-Zero Industry Act (NZIA) [1][2]. Deze maatregelen zijn bedoeld om de Europese batterij- en zonnepaneelindustrie te versterken [1]. Het doel is om de afhankelijkheid van import te verminderen en de concurrentiepositie van Europa op de wereldmarkt te verbeteren [1]. De NZIA streeft ernaar dat Europa tegen 2030 40% van zijn jaarlijkse geïnstalleerde capaciteit in eigen land produceert [1].

De nieuwe regelgeving verduidelijkt welke productieprojecten in aanmerking komen voor de NZIA, inclusief versnelde vergunningsprocedures, de status van strategisch project en niet-prijsgebonden criteria in aanbestedingen [1]. Strategische projecten profiteren van een ‘prioritaire status’ op nationaal niveau [2]. De Europese Commissie heeft regels aangenomen voor het opnemen van niet-prijsgebonden criteria in veilingen voor hernieuwbare energie, zoals verantwoordelijk zakelijk gedrag, cybersecurity en bijdragen aan duurzaamheid en veerkracht [1]. Commissaris voor Energie en Huisvesting, Dan Jørgensen, stelt dat goed ontworpen veilingen een essentiële stap zijn om Europese fabrikanten een betere kans te geven om te concurreren op de EU-markt [1].

Implementatie en reacties

Vanaf 30 december 2025 moeten de nieuwe regels worden toegepast op 30% van de veilingvolumes voor hernieuwbare energie of 6 GW per jaar per EU-land [1][2]. Dries Acke, adjunct-chief executive officer van koepelorganisatie SolarPower Europe, geeft aan dat deze wet een speciale markt creëert voor Europese zonnepanelen en broodnodige verlichting biedt voor Europese zonne-energieproductie [1].

De Europese Commissie heeft vandaag, 30 mei 2025, de wet aangenomen om een consistent selectieproces in alle lidstaten te waarborgen [2]. De ontvangen input via een oproep tot feedback op vier wetten eerder dit jaar (24 januari 2025) is hierin meegenomen [2]. Het Europees Parlement en de Raad hebben een controleperiode van twee maanden (verlengbaar met twee maanden) voor de gedelegeerde handeling [2].

Diverse lidstaten hebben al nationale steunregelingen ingevoerd, zoals het Pacte solaire in Frankrijk, financiële steun met PERTE in Spanje, de Piano Transizione 5.0 belastingvermindering in Italië en de Made in EU bonus in Oostenrijk [1].

Context en bredere ontwikkelingen

De Net-Zero Industry Act (NZIA) is primaire EU-wetgeving, terwijl de vier nieuwe stukken die door de Europese Commissie zijn aangenomen, secundaire wetgeving zijn die specifieke details en uitvoeringsregels vaststellen [1]. Verordeningen zijn rechtstreeks van toepassing in alle lidstaten zonder dat nationale implementatie nodig is [1]. Richtlijnen stellen doelen vast die de lidstaten moeten bereiken, maar laten de keuze van vorm en methoden aan de lidstaten [1].

In de context van bredere ontwikkelingen in de energiesector, stelde de ACM op 28 mei 2025 de transporttarieven van GTS voor 2026 definitief vast [9]. Vanaf 1 januari 2026 stijgt het gemiddelde transporttarief met circa 50% ten opzichte van 2025 [9]. De Europese Commissie heeft ook de Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie (NIKI) goedgekeurd, met een budget van €1,2 miljard en een looptijd van 5 jaar [9]. Daarnaast krijgen Nederlandse olie- en gasbedrijven een CCS injectiedoelstelling van 13 Mton per jaar tegen 2030, voortkomend uit de EU Net-Zero Industry Act (NZIA), waarin een totale CO₂ injectiecapaciteit van 50 Mton per jaar tegen 2030 wordt nagestreefd [9].

Reactie op de Inflation Reduction Act

De EU probeert met de NZIA gelijke tred te houden met de Amerikaanse Inflation Reduction Act (IRA) [4]. De IRA zal de economie van koolstofvrije energie, schone technologie en elektrische voertuigen in de VS aanzienlijk verbeteren en een krachtige katalysator vormen om investeringen in opkomende technologieën te versnellen [4]. Hoewel de impact van de IRA sneller verwacht wordt, gezien de eenvoudige aard van de belastingkredietbepalingen, zullen beide wetten de inzet van schone energie en schone technologie versnellen, wat op zijn beurt de vraag naar privaat kapitaal zal vergroten en meer investeerbare kansen in Europa en de VS zal bieden [4].

Bronnen

zonne-energie batterijen